Wat doet een onderzoeker aan de universiteit eigenlijk? Onderzoekers doen natuurlijk allerlei verschillende dingen, maar iets waar álle onderzoekers zich mee bezighouden is artikelen schrijven. Deze artikelen gaan meestal over nieuwe onderzoeksresultaten en verschijnen in wetenschappelijke tijdschriften.
Als je levenslang op de universiteit wil werken, is het publiceren van artikelen een essentieel onderdeel van het werk. Daarom besteden de meeste onderzoekers hier veel tijd aan.
Maar hoe schrijven wij, de onderzoekers van MultiCUE, nou eigenlijk een artikel? Er zijn veel stappen te zetten van een allereerste onderzoeksidee naar een artikel. En dit is geen snel proces: het hele proces duurt alles bij elkaar al gauw 2 jaar!
Het begint altijd met het krijgen van een idee. Dit idee kan gebaseerd zijn op resultaten in eerder onderzoek maar ook op een inzicht uit de praktijk (bijv: Hoe kan het dat jonge meertalige kinderen vaak hun talen door elkaar gebruiken? Vervolgens bekijk je als onderzoeker goed wat er al bekend is over het onderwerp in de bestaande literatuur en worden onderzoeksvragen en verwachtingen (hypotheses) geformuleerd, een onderzoeksdesign gekozen. Voor veel onderzoeksvragen in MultiCUE moeten data worden verzameld bij ouders en kinderen. Daarvoor moeten scholen worden geworven, toestemming van ouders worden gevraagd, kinderen worden getest, data worden ingevoerd en geanalyseerd. Tijdens al deze stappen moet natuurlijk veel worden overlegd en overwogen met de ander onderzoekers in het team. Daarna kan begonnen worden aan het artikel. Dit schrijven gebeurt vaak door meerdere onderzoekers en is een echt groepsproces.
Maar dan? Een publicatie is er dan nog niet. Als er een artikel ligt waar alle betrokken onderzoekers het over eens zijn wordt het opgestuurd naar een tijdschrift. Vanaf dat moment wordt het spannend. Het kan namelijk zijn dat het artikel meteen wordt afgewezen, een zogenaamde “desk rejection”. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de redacteur het onderzoek niet passend vindt voor het tijdschrift.
Als de redacteur wel iets in het artikel ziet, kan deze het uitsturen naar 2 of 3 anonieme beoordelaars. Deze beoordelaars zijn collega-onderzoekers met kennis van het onderwerp. De beoordelaars lezen het artikel kritisch en schrijven uitgebreid commentaar. Op basis van die commentaren velt de redacteur een besluit: (1) het artikel wordt direct geaccepteerd voor publicatie (2) het artikel mag aangepast worden en opnieuw worden ingestuurd (3) het artikel wordt afgewezen. Opties (2) en (3) komen veel voor – optie (1) zelden tot nooit.
Het vaakst moet een artikel worden aangepast op basis van de commentaren van de beoordelaars. Dat aanpassen is veel werk en duurt al gauw enkele maanden. Daarna gaat het aangepaste artikel opnieuw naar de anonieme beoordelaars. Zijn ze tevreden, dan wordt het artikel gepubliceerd. Maar, onderzoekers zijn bij uitstek getraind in het stellen van kritische vragen en dus niet zo snel tevreden. Vaker komen er dus weer commentaren terug en opnieuw de mogelijkheid tot alsnog een afwijzing… En dan begint het heel proces weer opnieuw, bij een ander tijdschrift.
Kortom, het publiceren van een artikel is een leerzaam en creatief proces, maar wel een proces dat lang duurt. Het is dus altijd een feestje als een onderzoeksartikel het licht ziet!